محمد عابد جابری، متفکر معاصر مغرب عربی، در پروژة فکری خود، اندیشه شیعة را زاییدة نظریات هرمسی و افکار گنوسی - غیرعقلانی- میداند. وی با بهرهگیری از روشهایی همچون ساختارگرایی و گفتمانی، و ارائة شواهد تاریخی، در تلاش برای کشف این رابطه است. با توجه به اینکه از منظر جابری، اندیشة گنوسی مانعی بزرگ در راه وصول به عقلانیت و پیشرفت در عالم اسلام است، تفکرهای عرفانی، شیعی و... عامل انحراف اندیشه در جهان اسلام میباشد. این مقاله درصدد نقد وجود این ارتباط و نتایج حاصل از آن است.